بررسی وجود حباب در قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده: براساس تئوریهای مالی، قیمت اوراق بهادار منعکس کننده ارزش فعلی جریان های نقدی آتی اوراق بهادار می باشد و فعالان بازار نیز با توجه به همین ارزش تقاضای خرید و فروش خود را ارائه می دهند و نوسانات این قیمت نیز به معنی تغییر در عوامل بنیادینی است که جریانهای نقدی آتی اوراق بهادار را تعیین میکنند. از طرف دیگر انتظارات و پیش بینی های فعالان بازار از تغییرات عوامل بنیادین در دوره های آتی باعث می شود معاملات در بازار شکل گیرد. اما در دوره هایی مشاهده شده است که نوسانات قیمت اوراق بهادار به حدی است که نمی توان آنرا با تغییرات در عوامل بنیادین توجیه کرد به این صورت که در دوره ای قیمت ها به شدت رشد کرده و همین رشد قیمتها انتظارات بیشتری برای سرمایه گذاران بالقوه ایجاد می کند و آنها را برای خرید تشویق می کند و همین باعث افزایش قیمتها می شود تا اینکه در یک نقطه بازار روند معکوس به خود گرفته و قیمت ها به شدت کاهش می یابد. این پدیده در ادبیات مالی جهان حباب نام گرفته است. در این تحقیق وجود حباب در بورس اوراق بهادار تهران از طریق سه آزمون تسلسل، ضرایب چولگی و کشیدگی و وابستگی دیرش مورد بررسی قرار گرفته است. جهت انجام این آزمون ها از چهار شاخص اصلی بازار یعنی شاخص قیمت و بازده نقدی ، شاخص کل ، شاخص صنعت و شاخص مالی به صورت ماهیانه و روزانه در دوره پنجساله 80 تا 84 استفاده شده است. آزمون های انجام شده با استفاده از داده های ماهانه نشان داد که در دوره مورد بررسی در هیچکدام از شاخص های فوق حباب وجود نداشته است که این امر به دلیل حذف نوسانات طی ماه بوده است. ولی در داده های روزانه آزمون های فوق شاهدی دال بر وجود حباب در دوره مورد بررسی در شاخص های فوق نشان دادند. همچنین این آزمون ها برای دوره دوساله 82 و 83 نشان دهنده وجود حباب در این بازار بود. واژگان کلیدی:تئوریهای مالی، اوراق بهادار،قیمت های اوراق بهادار، حباب